مراحل کاشت لوبیا
لوبیا از جمله گیاهان زراعی بسیاری چون ذرت، آفتاب گردان و سیب زمینی است که با کشف قاره آمریکا و در قرن شانزدهم وارد اروپا و بعدا آسیا شد. برخی می گویند واژه لوبیا دارای ریشه سانسکریت و به معنی بیضی شکل است. لوبیا نام نوعی دانه خوراکی است. درسال ۱۵۳۳ میلادی لوبیا به نام مکزیکی اولیه‌اش «ایاکوک» از آمریکا به اروپا آورده شد و از آنجا به سایر نقاط جهان راه یافت و اکنون همه ساله میلیون‌ها تن به مصرف می‌رسد و یکی از مواد غذایی نسبتاً ارزان و فراوان است.لوبیا انواع مختلفی دارد که تا حدودی همانند هم کاشته می شود، لوبیاهای رنگی نیز به تازگی وارد ایران شده و مورد استقبال قرار گرفته است، لوبیا را یا به صورت تازه و برای مصرف غلاف های آن برداشت می کنند یا بعد از خشک شدن بر روی بوته به خاطر دانه های آن برداشت می کنند.
سفارش دهید
نحوه کاشت لوبیا در گلدان
لوبیا یکی از دانه های خوراکی است که در دسته حبوبات قرار دارد و از انواع مختلفی برخودار می باشد. این دانه مغذی به علت داشتن خاصیت های فراوان در درون خود از اهمیت بالایی برخودار است. در کنار کشاورزان، به خاطر اهمیت این دانه گیاهی و آشنایی دانش آموزان با روند کاشت و برداشت آن، در بسیاری از مدارس انجام این فرآیند برای دانش آموزان جزو کارهای عملی آن ها مسحوب می شود. روند این کار به صورت کامل در اداکه مقاله ذکر شده است.
1- انتخاب دانه لوبیا
به ط.ر کلی لوبیا دارای دو نوع بذر پاکوتاه و پابلند می باشد که برای انتخاب آن می بایست به فضای مورد نظر خود توجه داشته باشید. ارگ فضای شما کوچک و محدود است، می توانید از ارقام پا کوتاه که ارتفاع آن ها نهایت 40 تا 50 سانتی متر استفاده نمایید. اما اگر در بحث فضا از محدودیتی برخودار نمی باشید از ارقام پابلند استفاده کنید که ارتفاع آن ها 2 تا 3 متر می باشد و برای رشد نیاز به قیم دارند.
2- آماده سازی دانه های لوبیا
برای انجام این فرآیند لازم است لوبیاها را از به مدت یک شب در آب بخیسانید تا پوسته آن ها مقداری آب به خود جذب کند و نرم شود. سپس در روز بعد لوبیاهای خیسانده شده را درون یک دستمال کاغذی یا دستمال پارچه ای نازک قرار دهید و از وسط تا کنید.
3- روش نگهداری
دستمال حاوی لوبیا را درون یک ظرف قرار دهید و هر روز آن را آبیاری نمایید. ظرف مورد نظر را در محل گرم و دور از نور مستقیم آفتاب بگذارید. پس از انجام مراحل فوق و گذشت چند روز، اگر مراحل مذکور به درستی انجام شود، گیاهک لوبیا از دانه ها خارج می شود.
4- انتخاب گلدان مناسب
پس از خارج شدن گیاهک لوبیا، لازم است برای کامل شدن فرآیند رشد، لوبیاهای جوانه زده شده را به گلدان های کوچک انتقال دهید. برای انجام این عمل باید گلدان ها حداقل 20 سانتی متر ارتفاع داشته باشد. نکته ای که می بایست در انتخاب گلدان به آن توجه نمایید، اندازه سوراخ کف گلدان است. این حفره باید به اندازه ای باشد که آب اضافی از آن خارج شود.
5- کاشت لوبیا در گلدان
پس از انتخاب گلدان، دانه های لوبیا را در عمق 2 تا 3 سانتی متری به فاصله 15 سانتی متر از هم در خاک بکارید تا بوته ها برای هم مزاحمتی نداشته باشند. اگر از بذر و دانه های لوبیا های پابلند استفاده کرده اید، می بایست یک میله به عنوان داربست در کنار هر بوته قرار دهید تا گیاه پس از رشد بتواند به دور آن بپیچد و بالا برود.
6- زمان رشد و برداشت
زمان برداشت لوبیا با توجه به نوع بذری که انتخاب کرده اید با یکدیگر متفاوت است. در بذر پاکوتاه، لوبیاها معمولا بعد از 45 تا 55 روز از زمان کاشت شروع به باردهی می کنند که اگر این گیاهان را به قصد برداشت، کاشته اید، حدود 70 تا 80 روز زمان لاز اسن تا دانه های لوبیا تشکیل و خشک شوند.اما اگر بذر انتخابی شما از ارقام پابلند و دیررس است برای برداشت آن ها بایستی 95 تا 100 روز منتظر رشد و خشک شدم دانه های لوبیا شوید و سپس اقدامات لازم برای برداشت آن را انجام دهید.
زمان رشد و برداشت لوبیا
شرایط نگه داری برای کاشت لوبیا در گلدان
هر گیاهی برای رشد نیازمند داشتن یک سری شرایط مخصوص به خود می باشد که دانستن آن ها می تواند شما را در نگه داری آن ها یاری نماید. کاشت و نگه داری از گیاه لوبیا نیز از قاعده مستثنی نبوده و نیازمند رعایت اصولی در مواردی همچون نور، دما، آب دهی و خاک است که نکات مربوط به آن ها مطابق با مندرجات جدول زیر می باشد.
| شرایط کاشت لوبیا در گلدان |
| موارد |
توضیحات |
| نور |
گلدانی که در آن لوبیا کاشته شده است می باست در یک مکان روشن قرار دهید اما توجه داشته باشید گذاشتن گلدان در مقابل نور مستقیم خورشید باعث خشک و پوسیده شدن لوبیا می شود. |
| آب دهی |
پس از کاشت و جوان زدن گیاه لوبیا، حساس ترین مرحله آب یاری آن ها می باشد. در این مرحله می بایست موارد زیر را به صورت دقیق انجام دهید:
- نباید اجازه دهید جوانه لوبیا خشک شود.
- در زمانی که گیاه لوبیا شروع به جوانه زدن می کند به آب بیشتری نیاز دارد تا پلاسیده نشود.
- دقت داشته باشید خاک گلدان کاملا خیس و پر آب نشود زیرا این عمل کپک زدن ریشه را با خود به همراه دارد.
- بهترین زمان آبیاری در هنگام صبح است.
- در زمان آبدهی دقت داشته باشید برگه های لوبیا خیس نشود.
- عدم آبیاری مرتب به دانه های کاشته شده موجب توقف رشد گلدهی گیاهان می شود.
|
| خاک |
گیاه لوبیا برای رشد نیازمند خاک غنی از مواد آلی است که شما می توانید خاک مورد نظر را با استفاده از کودهای مناسب بهینه کنید. همچنین خاکی که برای کاشت این گیاه استفاده می بایست حاصلخیز، نیمه سبک و دارای اسیدیته بالاتر از 6 باشد. به طور کلی کاشت لوبیا در گلدان نیاز به کودهی مرتب ندارد اما برای رسیدن به یک محصول با کیفیت نیاز است از خاک هایی همانند کمپوست استفاده نمایید. |
| دما |
دمای رشد لوبیا در روز 20 تا 18 درجه سانتی گراد و در شب 15 تا 20 درجه سانتی گراد می باشد. به طور کلی گیاه لوبیا برای رشد نیازمند به هوای گرم آفتابی است و در وجود این گیاه در هوای خنک رشد این بوته را محدود می کند و گل دهی آن را به تعویق می اندازد. لازم است بدانید این گیاه قادر به تحمل دمای بیش از 30 درجه سانتی گراد نمی باشد و سبب عدم تشکیل دانه در گیاه می گردد. |
نحوه کاشت لوبیا در زمین کشاورزی
لوبیا یکی از مهم ترین حبوبات موجود در ایران و جهان به شمار می آید که عضو جداناپذیر در برنامه رژیم غذایی تمامی افراد محسوب می گردد. کاشت این گیاه بیشتر در فصول گرم سال انجام می شود و دلیل آن حساس بودن بذر لوبیا به سرما و دمای پایین است. شما می توانید با مطاله مطالب مندرج در ادامه مقاله با نحوه کاشت این دانه مغزی بیشتر آشنا شوید.
1- انتخاب بذر
لوبیاها از دو نوع تشکیل شد است که می بایست با توجه به میزان مساحتی که برای این عمل در نظر گرفته اید، اقدامات لازم برای انتخاب بذر را انجام دهید. نوع اول بذر لوبیا پاکوتاه است که به ندرت ارتفاع آن ها به 40 یا 50 می رسد و مناسب فضاهای کوچک است. نوع دوم آن که پابلند یا بالارونده نام دارد و همان طور که از اسم آن پیداست، این ارقام از ارتفاع بالایی برخودار هستند د که به طور کلی 1.5 تا 2 متر رشد می کنند.
2- انتخاب و نوع خاک
خاک های دارای بافت لومی تا لوم رسی بهترین گزینه برای کشت لوبیا هستند زیرا این خاک ها غنی از مواد آلی می باشند. به طور کلی گیاه لوبیا در خاک هایی که با PH8 رشد نسبتا خوبی دارد ولی به طور کلی مناسب ترین میزان غلیایی بودن خاک برای رشد بذر لوبیا بین 6 تا 7 است.
برای مطمئن شدن از مناسب بودن خاک انتخابی می بایست از روش آزمون خاک استفاده نمود. این آزمون از سه مرحله برخودار می باشد که مهم ترین مرحله آن نمونه برداری از خاک مزرعه است که می بایست با دقت هر چه تمام تر انجام گیرد. در این فرآیند نمونه ای به اندازه 1 تا 2 کیلوگرم از خاک را به صورت مرکب از تمام مساحت مزرعه تا عمق 25 سانتی متری جمع آوری کرده و به آزمایشگاه ارسال می گردد. این عمل می بایست با مشارکت کشاورز و کارشناسان مربوطه انجام شود تا نتایج و تفسیر نهایی به دقیق ترین شکل ممکن به دست آید.
3- زمان کاشت
لوبیا گیاهی روز کوتاه بوده که مبدا تولید آن در مناطق گرم سیری صورت گرفته است و در منطقی که درجه حرارت آن کمتر از 10 درجه سانتی گراد نباشد، می توان اقدامام لازم برای کشت آن را انجام داد. به طور کلی بهترین زمان برای کشت این محصول مغذی بعد از زمستان و در فصل بهار می باشد. توجه داشته باشید این گیاه به دمای بالا، خشکی، سرما بسیار حساس بوده و این عوامل ممکن است روند رشد گیاه را متوقف سازد.
4- ضد عفونی کردن بذر ها
قبل از کاشتن بذر ها ابتدا می بایست بذور را با استفاده از قارچ کش ها ضد عفونی کنید، زیرا به طور کلی گیاه لوبیا در برابر آفات موجود بسیار ضعیف عمل می کند. در صورت اهمیت داشتن این موضوع می توانید بذرهای خود را با سم سوین آغشته نمایید تا خطر آلوده شدن گیاهان به خسارت مگس را تا حد امکان پایین آورید. لازم است به این نکته توجه داشته باشید مقدار مصرف مجاز سموم بر روی برچسب آن ها نوشته شده است.
5- آماده سازی زمین و روش کاشت بذر
- هیرمکاری: در صورتی که برای کاشت محصولات خود از روش هیرم کاری استفاده می نمایید، در ابتدا می بایست زمین را شخم بزنید و با استفاه از دستگاه های دیسک و رولر اقدامات لازم را انجام دهید. در مرحله بعد کرت بندی و آبیاری را به ترتیب انجام داده و بلافاصله پس از گاورو شدن زمین، فرآیند لازم برای کاشت بذرها را انجام دهید.
- خشکه کاری: اگر از روش خشکه کاری برای کاشت محصولات خود استفاده می کنید می بایست در ابتدا زمین را به صورت عمیق شخم بزنید و سپس عملیات کودپاشی با استفاده از دستگاه دیسک و لولر را به ترتیب انجام دهید. بعد از مراحل مذکور بذر را به وسیله دست یا دستگاه بذرپاش بر اساس مقدار توصیه شده برای ارقام و هکتار مورد نظر در خاک بکارید. در روش خشکه کاری در صورتی که بذر با بذرپاش انجام شود، بلافاصله پس از آن با دستگاه فاروئر خاک را فارو کرده و سپس آبیاری آن ها را انجام می دهند.
6- آبیاری گیاهان
در روند رشد محصولات کشاورزی، آبیاری یکی از ضروری ترین عوامل گیاهان زراعی به شمار می آید که طبیعتا رشد و نمو لوبیا نیز از این قائده مستنثی نمی باشد. به صورت کلی برای انجام این فرآیند نمی توان میزان دقیقی اعلام نمود اما با توجه به طول زودرس یا دیررس بودن بذرها، این گیاهان نیازمند 200 تا 700 میلی متر آب هستند. مقدار و دور آبیاری به شرایط مختلفی از جمله درمت فرطوبت نسبی، ظرفیت نگه داری آب خاک، مرحله رشد، نوع خاک و رقم محصولات بستگی دارد.
گیاه لوبیا از زمان کاشت تا رشد اولین گل نسبت به آبیاری از حساسیت بالایی برخودار نمی باشد اما پس از طی کردن مراحل مذکور و در زمان گلدهی، تشکیل غلاف ها و روند پر شدن غلاف ها نسبت به تغییرات و تنش های آبی بسیار حساس بوده است. توجه نمایید کوچک ترین بی دقتی در این موضوع ممکن است موجب ریزش گل و غلاف ها تشکیل شده را با خود به همراه داشته باشد.
7- کوددهی
به طور معمول لوبیا نیازمند کودهی بسیار کمی است و بیشتر کشاورزان از کود افزایش گلدهی لوبیا برای پرورش این محصول استفاده می نمایند. در صورتی که شما نیز قصد دارید از این نوع کود برای بالا بردن کیفیت محصولات خود استفاده نمایید، می توانید از کود 10-10-5 که نیتروژن، فسفر و پتاسیم سه ماده مغذی و مهمی است که در این کود به میزان گفته به کار برده شده است.
برای به دست آوردن بهترین نتیجه، این نوع کود را به میزان مشخصی در هر 100 فوت متر مربع در روز کاشت یا روز قبل از کاشت استفاده نمایید. تحقیقات نشان داده است که کود افزایش گلدهی لوبیا همه مواد مورد نیاز برای رشد لوبیا را تأمین می کند و می توان آن را منحصراً بدون نیاز به کودهای شیمیایی استفاده کرد.
8- کنترل علف های هرز
علف های هرز به طور معمول به گیاهانی اطلاق می شود که به صورت خود رو در مزرعه و باغستان ها رشد می کنند که این گیاهان از سرعت بالای گرده افشانی برخودار می باشند. تقریبا 8000 هزار گونه علف هزار در دنیا شناسایی شده است که می تواند روند نگهداری از باغ و زمین کشاورزی شما را به شدت سخت کند. ولی با انجام اقدامات مندرج در جدول می توانید زمین کشاورزی خود را عاری از هر گونه علف هرز نگه دارید:
| روش های کنترل علف های هرز |
| نوع روش |
توضیحات |
| کنترل مکانیکی |
در مرحله آبیاری قبل از کاشت و سپس شخم زدن یا کاشت بذر به روش معمولی یا پنوماتیک، بیشتر علف های هرز یک ساله از بین می رود. در صورت کاشت محصولات با فاصله های 50 سانتی متری به وسیله دستگاه کولتیواتور و رتیواتور امکان کنترل علف های هرز به صورت مکانیکی وجود دارد. |
| کنترل شیمیایی |
حدود 2 هفته قبل از کاشت بذر در زمین، ابتدا علف کش ها به وسیله سمپاش پشتی تراکتور در سطح خاک پاشیده و سپس توسط دیسک با خاک مخلوط می گردد. در این مرحله از سموم ترفلان به میزان 2 لیتر در هکتار و سونالان 4 لیتر در هکتار استفاده می شود. |
| علف کش های پس رویشی |
پس از سبز شدن گیاه لوبیا می توان از بنتازون یا بازاگران برای علف های هرز پهن برگ یک ساله و از علف کش های گالانت، سوپرگالانت، فوکوس برای کنترل علف هاری هرز باریک به میزان دو لیتر در هر هکتار استفاده نمود. |
| استفاده از تناوب |
استفاده از تناوب کاشت لوبیا باعث کم شدن جمعیت علف های هرز محصولات می شود که تناوب کاشت با محصولاتی همچون جو و گندم می تواند یک گزینه مناسب باشد. |
9- زمان برداشت
زمان رسیدن لوبیا به عوامل مختلفی از جمله دمای هوا، تراکم بوته، نوع خاک، میزان مصرف کود آوره، آبیاری و رقم بذر بستگی دارد. اما به طور کلی گیاه لوبیا از نظر دوره رسیدن به دسته که به شرح زیر است تقسیم بندی می شود:
- زودرس (۹۴-۸۵ روز)
- میان رس (۱۰۴-۹۵ روز)
- دیررس (۱۱۵-۱۰۵ روز)
از لحاظ مشخصات ظاهری، برداشت محصول لوبیا زمانی است که غلاف های آن به طور کامل رسیده باشند. بعضی از ارقام لوبیا همانند رقم صیاد می بایست به محض رسیدن و تا قبل از خشک شدن، غلاف ها چیده شود زیرا در غیر این صورت بیشتر محصولات ریزش پیدا می کنند. ارقامی نیز وجود دارد که طول مدت رسیدن غلاف ها همزمان نمی باشد که در این صورت برداشت آن ها زمانی انجام می شود که 65 الی 75 درصد از غلاف ها رسیده باشد. برای فهم بهتر عوامل موثر در زمان رشد لوبیا می توانید جدول زیر را مورد مطالعه قرار دهید.
| عوامل موثر در مدت زمان رشد لوبیا |
| عوامل موثر در زودرس بودن |
عوامل موثر در دیررس بودن |
| کاشت در خاک های ماسه ای و سبک |
کاشت در خاک های سنگین و سفت |
| آبیاری به اندازه |
آبیاری بیش از اندازه |
| آبیاری در دوره های بلند مدت و منظم |
آبیاری در دوره های کوتاه مدت |
| کاشت در فصول گرم |
کاشت در فصول سرد |
تغذیه های مورد نیاز گیاه لوبیا
تغذیه های مورد نیاز گیاه لوبیا
حبوبات از جمله گیانی هستند که درون خود مواد مغذی فراوانی از جمله کربوهدرات، پروتئین، کلسیم، پتاسیم، ویتامین ها، منیزیم و ویتامین های گروه B را دارا هستند که انواع لوبیا نیز در این دسته قرار می گیرند. از همین رو برای فراهم کردن بستر مناسب رشد با کفیت محصولات، خاک محل مورد نظر را مورد بررسی قرار داده تا وضعیت عناصر آن به طور دقیق مشخص شود. اما به طور کلی عناصر ضروری برای رشد این محصول کشاورزی با توجه به وظیفه آن ها به شرح جدول زیر است :
| عناصر مورد نیاز کاشت لوبیا |
| عناصر |
توضیحات |
| نیتروژن |
نیتروژن یک عنصر مهم و حیاتی برای گیاهان به شمار می رود که وظیفه آن ها عمدتا ساخت پروتئین گیاهی و کلروفیل است. این عنصر به صورت نیترات و مقدار کمی به شکل آمونیوم جذب گیاه می شود. |
| فسفر |
فسفر در تمامی فرآیندهای بیوشیمیایی در ترکیبات انرژی زا و در مکانیسم های انتقال از طریق کانال ها و یا پروتئین های ناقل سطح سلول نقش دارد. |
| پتاسیم |
پتاسیم از نظر فراوانی در گیاه با نیتروژن برابری می کند و حتی در بعضی از موارد فراوان تر از آن است. اثر شگفت انگیز پتاسیم بر روی خصوصیات کیفی گیاه لوبیا به طوری می باشد که آن را عنصر کیفیت نام گذاری کرده اند. |
| روی |
روی ها معمولا به شکل یون دو ظرفیتی جذب گیاه می شوند، عنصر روی در بسیاری از سیستم های آنزیمی نقش کاتالیزور های فعال یا ساختمانی را برعهده دارند. لازم به ذکر است روی های موجود در گیاه به طور عمده در تجزیه و ساخت پروتئین ها نقش مهمی ایفا می کنند. |
| منگنز |
منگنز در واکنش های انتقال الکترون و تولید کلروفیل نقش مهمی برعهده دارد. نکته ای که می بایست در رابطه به این عنصر توجه داشت رابطه مستقیم آن با آهن است. مقدار زیاد منگنز در گیاه موجبات کمبود آهن را با خود به همراه دارد. |
| آهن |
همان طور که بر همگان واضح است، آهن یکی از عناصر ضروری برای رشد تمامی گیاهان به شمار می رود. جذب آهن به میزان زیادی تحت تاثیر سیر عناصر خصوصا کلسیم، فسفر، منگنز و روی می باشد. لذا زردی ناشی از آهک، نشان دهنده نوعی کمبود آهن است که در کشور این موضوع بسیار دیده می شود. اما به طور کلی نقش اصلی عنصر آهن شرکت در سیستم های آنزیمی تشکیل کلروفیل است. |
آفات درگیرکننده گیاه لوبیا
می توان گفت هر گونه حشره یا یا موجودات زنده که به گیاهان و محصولات کشاورزی آسیب و خسارت بزنند، آفت نام دارند. در این مقاله قصد داریم آفت هایی که ممکن است گیاه لوبیا را درگیر کند بایکدیگر بررسی نماییم.
مگس لوبیا
این آفت همانند مگس هایی می باشد که همواره آن ها را در هوا مشاهده می کنیم اما از نظر اندازه کمی کوچک تر هستند. لاروهای این آفات از بذرهای کاشته شده تغذیه می نمایند و به طور کلی یا قسمتی از بذر را از بین می برند. در هنگامی که بذرها جوانه زده باشد، حملات این آفات موجب پژمردگی و خشک شدن گیاهان می شود. راه حل کنترل برای در امان ماندن از این مگس به شرح موارد زیر است.
- استفاده از روش هیرمکاری
- کاشتن در خاک های دارای هوموس پایین
- عدم استفاده از کود های حیوانی
- ضدعفونی کردن بذر ها با سوین
- در صورت امکان کاشت دیر هنگام
کنه تارتن دو لکه ای
کنه تارتن که به دسته زیررده ها تعلق دارد، جانواران بسیار کوچکی هستند که با چشم غیر مسلح به زحمت می توان آن ها را بر روی گیاهان مشاهده نمود. تخمک گذاری این موجودات در سطح زیرین برگ ها صورت می پذیرد. این آفت ها اندازم های سوزنی شکل خود را داخل سول های گیاهان وارد می نمایند و فرآیند تخریب و تخلیه محتویات مغذی آن ها را انجام می دهند. راه حل های کاهش خطر ابتلا به این آفت تخریب کننده عبارت اند از:
- اجتناب از کاشتن محصول لوبیا در اطراف باغ درختان میوه
- استفاده از ارقام محتمل و مقاوم لوبیا
- حذف علف های هرز در حاشیه مزارع
- استفاده از کودهای ماکرو
- مدیریت دقیق آبیاری
- سمپاشی موضعی
مینوز برگ لوبیا
ایجاد دالان توسط لاروهای موجودات و همچنین منافذ ناشی از تغذیه و تخم ریزی توسط حشرات بالغ موجب کاهش فعالیت های فتوسنتزی در گیاهان می شود. اغلب اوقات این با مشاهده رگه های زرد یا سفید به صورت منحنی از وجود این آفات آگاهی می یابند. البته لازم به ذکر است میونوز برگ به صورت لکه ای و یا نقطه نقطه ای نیز ممکن است دیده شود. از روش های کنترل مینوز برگ لوبیا می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- استفاده از تله های زرد چسبناک
- استفاده از تله های حاوی مواد قندی
- استفاده از سموم تماسی و جذبی
- استفده از اسپری آفت کش
- تناوب زراعی
پیله خوار لوبیا
به طور کلی لاروها بعد از گلدهی وارد گل ها می شوند و شروع به تغذیه از بخش های مختلف گیاه می کنند. فرآیند مذکور، گرده افشانی ناقص و ریزش گل ها را با خود به همراه دارد که موجب از بین رفتن گیاهان می شود. همچنین لازم به ذکر است لاروهایی که از سنین بالاتری برخودار هستند می تواند از ساقه و ریشه ها نیز استفاده نمایند. پبله خوارها در طول روز درون نیام گیاهان مخفی شده و در هنگام شب به نیام های گیاهان دیگر حمله می کنند. از جمله راه حل های پیشگیری از ابتلا گیاهان به این آفت مرموز می توان به روش های زیر اشاره کرد:
- شخم عمیق بعد از برداشت محصولات
- سم پاشی با سموم سوین و لاروین به محض کاشت بذر ها
- ایجاد تناوب در کشت محصولات
بیمار های درگیرکننده گیاه لوبیا
بیمار های درگیرکننده گیاه لوبیا
گیاه لوبیا بسیار حساس بوده و می بایست در نگه داری از این محصولات دقت نمود. پوسیدگی ریشه از جمله فوزاریومی، پیتیومی، ریزو کتونیایی و ماکروفومینایی، مرگ گیاهچه و شانکر از جمله بیماری هایی هستند که در صورت ابتلا هر یک از مزارع، ممکن است 80 تا 100 درصد خسارت در محصولات با خود به همراه داشته باشد. تحقیقات نشان می دهد که در ایران بیشترین مناطق آلوده به این بیماری ها مربوط به اقلیم های معتدل است که کشاورزان می توانند با مطالعه راهکارهای مندرج در ادامه مقاله برای هر بیماری، خسارت های ممکنه را تا حد توان کم کنند.
پوسیدگی ریشه فوزاریمی
این نوع پوسیدگی از وجود قارچ خاکزاد در درون گیاه خبر می دهد. قارچ خاکزاد حدود یک تا دو هفته بعد از جوانه زنی بر روی ریشه های اولیه نقاط قرمز رنگی ایجاد می کنند که اندازه این نقطه ها با گذشت زمان بزرگ تر شده و رنگ آن ها قرمز تر می شود. این فرآیند ممکن انقدر پیشرفت کند که تمام ریشه را آلودگی فرا بگیرد. از راه حال های خلاصی از این بیماری می توان به موارد زیر اشاره داشت.
- ایجاد تناوب در کشت محصولات
- از بین بردن بقایای آلوده گیاهی
- تاخیر در زمان کاشت
- ضدعفونی بذر ها
پوسیدگی ریشه پی تیومی
پوسیدگی ناشی از پی تیوم از 4 نوع برخودار است که این قارچ ها باعث آلودگی کوتیلدون ها و هیپوکوتیل ها می گردد. آلوده شدن دو اجزای ذکر شده موجب پوسیدگی ریشه، ساقه و حتی مسدود شدن سلول های انشعابی درون گیاه می شود. از علائم اولیه این قارچ ها می توان به تشکیل لکه های کشیده و آبکی بر روی قسمت پایینی هیپوکوتیل و ریشه ظاهر می گردد. همچنین از مشخصات ظاهری این لکه ها می توان به فرورفتگی و رنگ قهوه ای آن اشاره داشت. برای رهایی و یا کاهش خطر ابتلا گیاهان به این نوع قارچ ها می توانید از راهکارهای زیر کمک بگیرید.
- کاشت در زمین هایی که از زهکشی مناسبی برخودار می باشند.
- جلوگیری از آسیب به ریشه ها در حین عملیات زراعی
- استفاده از ارقام مقاوم به این بیماری
- کنترل شیمیایی با قارچ کش های سیستمیک
پوسیدگی ناشی از رایزوکتونیا و مرگ ماهیچه
در این بیماری شانکرهایی در اندازه های متفاوت بر روی ساقه و یا هیپوکوتیل ظاهر شده که رنگ آن ها قهوه ای مایل به قرمز می باشد. پس از ابتلا گیاه به این بیماری، آلودگی به سرعت به قسمت های مرکزی ساقه و هیپوکوتیل نفوذ کرده و موجب ایجاد رنگ قرمز آجری می گردد. به طور کلی رطوبت متوسط رو بالا و هوای سرد برای ایجاد، توسعه و رشد این بیماری ایده آل می باشد. از راه حل های خلاصی از این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاشت بذر در عمق کم
- دمای بالا در خاک
- ایجاد تناوب زراعی باغلات
- کاشت ارقام مقاوم
- مقاومت ارقام به solani
- کنترل شیمیایی به صورت ضدعفونی بذر با کربوکسین تیرام و بنومیل
زردی فوزاریومی لوبیا
اگر شرایط رطوبتی خاک رو بالا و دمای آن رو پایین باشد، بستر مناسب برای ایجاد این بیماری فراهم می شود. در این شرایط قارچ ها به کنیدی یا در درون شروع به انتشار و تکثیر می کنند. کنیدی در واقع به تشکیل توده هایی در زیر پوسته گیاهان میزبان به وجود می آید و به سرعت در سطح گیاه پخش می شوند. همچنین جالب است بدانید این نوع قارچ می تواند توسط باد به دیگر گیاهان انتقال یابد. روش های پیشگیری از این به بیماری عبارت اند از:
- به کار بردن تناوب زراعی
- ضدعفونی بذر ها
- کاشت ارقام مقاوم
بلایت خاکستری ساقه
علائم این بیماری زمانی مشاهده می شود که میلیسوم قارچ یا اسکرولت آن در خاک جوانه بزند و ساقه های گیاهان یا قاعده کوتیلدون ها را مورد حمله قرار دمی دهد. در روند رشد این بیماری بر روی قاعده ساقه شانکر های سیاه رنگ دیده می شود و درون آن ها حلقه های متحدالمرکز وجود دارد که موجب از بین رفتن ساقه، خشک شدن و شکسته شدن گیاهان می شود. آلوده شدن گیاهان سن بالا به این بیماری سبب پژمردگی، زردی، ریزش برگ ها قبل از رسیدگی و در نهایت مرگ گیاهان با خود به همراه دارد. از روش های کنترل این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از بذر های سالم و ضدعفونی شده قبل از کاشت
- شخم عمیق خاک و زیر خاک نمودن آلوده های باقی مانده
- استفاده از قارچ کش ها قبل از فرآیند کاشت
- استفاده از مواد آلی در خاک
ویروس های درگیرکننده لوبیا
ویروس های درگیرکننده لوبیا
لوبیا به غیر داشتن بیماری های مذکور که به طور کامل به آن ها اشاره کردیم، دارای برخی بیماری های ویروسی نیز هست که از طریق بذر های آلوده منتقل می شود. برای مثال ویروس موزائیک معمولی لوبیا که گاها تا 50 درصد از بذر ها به این نوع ویروس مبتلا هستند.
برخی دیگر از ویروس ها مانند ویروس موزائیک زرد، بذرزاد نیستند و راه انتقال آن ها از طریق شیره گیاهان آلوده در دستگاه های مکانیکی و یا گزش حشرات به محصولات منتقل می شود. در ادامه مقاله توضیحات و راه کار های درمان مربوط به این دو ویروس برایتان درج شده است که می توانید با مطالعه آن از محصولات به نحو احسن نگه داری نمایید.
ویروس موزائیک معمولی
به طور کلی علائم ویروس موزائیک معمولی را به دو صورت شایع می باشد. در مواقعی که ارقام حساس آلوده می شوند، علائم بمیاری موزائیک به رگ سبز مایل به زرد می باشد که این برگ ها معمولا چروکیده، بد شکل، تاول زده، سر به پایین و لوله هستند. روش های درمان بیماری موزائیک معمولی به شرح موارد زیر است :
- استفاده از بذر های گواهی شده
- کاشت ارقام مقاومکه حامل ژن I یا سایر ژن های مقاوم
- در روند کاشت ارقام حساس محیط کشاورزی می بایست از این بیماری ایزوله باشد.
ویروس موزائیک زرد
یکی از راه های تشخیص ویروس موزائیک سبز پدید آمدن علائم آن با مسن تر شدن برگ ها می باشد که در طی این فرآیند علائم موجود، واضح تر دیده می شوند. برگ های آلوده دارای مشخصاتی همچون بدشکلی، فتجانی و چروکیدگی هستند که گیاهانی که در مراحل اولیه رشد به این ویروس مبتلا شوند، سبب توقف رشد آن ها می شود. لازم به ذکر است ویروس موزائیک زرد در همان خانواده ویروس معمولی است که این امر در اکثر مواقع موجب اشتباه در تشخیص این ویروس می شود. امروزه تست های آنتی بادی برای تشخیص دقیق این دو ویروس مورد استفاده قرار می گیرد. از راهکارهای کنترل این ویروس می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از ارقام مقاوم
- استفاده از حشره کش ها
